Scherpe Scharen Brigade

19 maart 2017

Kunt u een vruchttwijg van een houttwijg onderscheiden en haalt u het waterlot er zo uit? Het klinkt misschien als Abracadabra, maar deze termen horen sinds een aantal jaren ook weer op Berbice thuis. De teelt van leifruitbomen is een oude complexe cultuurtechniek die door de tuinbazen en gespecialiseerde tuinmannen werd beoefend. Met het terugbrengen van het leifruit op onze buitenplaats, wordt ook die theoretische kennis weer op Berbice in de praktijk gebracht. Een aantal vrijwilligers vormt de Scherpe Scharen Brigade en zij leren van Hennes Claassen het oude ambacht van beredeneerd leifruit snoeien waarbij rust en geduld essentieel zijn.

De als “leifruit” verkochte boompjes bij tuincentra zijn vaak niet op die manier gekweekt want hun takken zijn vaak verbogen om die aantrekkelijke vorm te krijgen. Het Berbice leifruit bestaat uit cultivars op onderstammen en komt van een kweker in de Betuwe, Johan Stek, die wel beredeneerde groei en snoei toepast. Kleine leifruitboompjes staan nog in de kweekvakken in de rozentuin, maar zijn ook al aangeplant langs de bepleisterde muren bij de oranjerie en aan de zuidoost kant van het retranchement muur. Komend jaar wordt een begin gemaakt met het terugbrengen van de historische spalierhekken zodat de boompjes de benodigde steun krijgen naarmate ze groter worden. Peren, perziken, vijgen, druiven: een rijkdom aan fruit zal terugkeren.

Bij leifruitsnoei zijn twee aspecten belangrijk: dat de boompjes hun prachtige gestileerde vormen krijgen en behouden, en natuurlijk de fruitopbrengst zelf. Wordt de vorm een staand snoer, een U-vorm, een Verrier Palmet (kandelaar, tweede travee retranchement muur) of combineer je meerdere peren tot een groot geruit Belgisch Hek (muur voor de Cornelia Hoeve)? Er zijn ca 20 bladeren nodig om één peer te voeden, dus waar langs het gestel (de basistakken van de boom) en op welke afstand wil je vruchten verwachten en welke knoppen laat je dan tot bloei komen en welke worden gesnoeid? Snoeien om bladknoppen om te vormen tot bloemknoppen: het perenfluisteren is een beetje toveren!

De toekomstvisie van Berbice is erop gericht om het buitenplaats verleden te doen herleven, zodat het kan worden beleefd en worden doorgegeven. Een levende tuincultuur met fruitmuren, een oranjerie, een kruidentuin, boomgaard en historische moestuin is dan ook een plaats voor kennisoverdracht. Met het leren van de oude cultuurtechniek van leifruitsnoei bieden we continuïteit en dus blijvend onderhoud voor onze collectie, daarnaast delen we die kennis en creëren een groter draagvlak. De Scherpe Scharen Brigade heeft vorige cursusdag de bessen struiken en peren op buitenplaats Dorrepaal in Voorburg onder handen genomen.

Tweede foto: er zijn 7 verschillende soorten knoppen, deze dikke en buikige is een bloemknop, waar wel 7 perenbloemetjes kunnen uitkomen.

Derde foto: Hier ziet u hoe een slapende knop of twijg tot leven kan worden gewekt: een verticale snede in de richting van de knop in combinatie met een horizontale snede erboven trekt de sapstroom de juiste richting op.

MKH

Meer artikelen